Sağlığımız İşten Önemli -Karantinada 1. Hafta, 1. Anket
11 Mart 2020’de Sağlık Bakanı Türkiye’deki ilk covid-19 vakasını açıkladı. Biz çalışanların sağlığı toplumun genel sağlığına doğrudan bağlı. Bunun için kurumsal düzeyde önlemler alınmalı. Bu önlemlerin neler olduğunu ve hangilerinin uygulandığını öğrenmek için çalışanlara yönelik bir anket hazırladık.
3 dk süren anket 15-20 Mart 2020 tarihlerinde, online gerçekleştirildi. Katılımcıya ait kişisel veriler toplanmadı. Sonuçlar toplu olarak değerlendirildi. Aşağıda sonuçların değerlendirmesini bulacaksınız.
1) %67’si İstanbul’dan, kadın ve erkek 574 çalışan iş yerinde koronavirüs önlemleri konulu anketimize katıldı.
2) Katılımcıların %60’ı 50 ve daha fazla kişinin olduğu lokasyonlarda çalışıyor. Yayma ve kapma hızını artırıyorlar diyebiliriz.
3) Çalışanların %38’inin evinde risk grubundan biri var (gebe, diyabet/astım hastası, yaşlı). Kendileri virüs kapmaları halinde süreci hafif atlatsa bile etraflarındaki daha zayıf olan insanları riske edebilirler.
4) Çalışanlara iş yerlerinde alınan önlemleri ve taleplerini sorduk. Çalışanlar, iş yerinde hasta var mı, herkes kontrol edilsin istiyor ancak çok az yerde çalışanlar sağlık açısından kontrol edilmiş.
5) Çalışanlar ücretli izinle hem virüsten hem de açlıktan korunmak istiyor. İki haftalık ücretli izin çok az yerde uygulanmış. İki haftalık ücretli izin verildiyse bile evde kalmanın önemli olduğu şu anda (2.04.2020) durum ne bilemiyoruz.
6) Çalışanlar iş yerlerinden bir acil eylem planı bekliyor ama çalışanlara fikri sorulmuyor, bu konuyu konuşmaları istenmiyor, çözüme ortak edilmiyorlar. “Patronlarımız konuyu açmamızdan bile rahatsız. Görmezden geliyorlar.” diyor bir katılımcı.
Panik ve korku halini önleyici toplantılar, şeffaf bilgi akışı, kriz yönetiminin çalışanlarla paylaşılması, düzenli bilgilendirme, herkese kriz durumu için eğitim verilmesi, tatbikatlar yapılması çalışanlar olarak taleplerimiz.
7) Çocuğu olanlar idari izin istiyor. Katılanların %9’u bunun gerçekleştirildiğini belirtiyor.
8) Evden çalışma imkanı olmayan, mecburi işler için çalışma saatlerinin azaltılması bir alternatif. Yine de çok az iş yerinde bu gerçekleşmiş.
9) Evden çalışma riski azaltacaktır. Ama metrobüsler hala işe giden insanlarla dolu!
10) İş yerlerinin çok azında toplu taşıma yerine servis sağlanıyor. Servislerin kapıdan alması talepler arasında.
11) Çalışanların iş yeri iş dışıyla beraber düşünülmeli ve çalışanlara iş dışındaki ortamlarında destek sağlanmalı. İş dışındaki ortamları için de dezenfektan malzemesi sağlanmalı. Çözüm noktalarını diğer duraklardan ayrı düşünemeyiz.
12) Talep edilenler içinde en yüksek oranla gerçekleşen madde işyerinin düzenli dezenfekte edilmesi ama hala iş yerini dezenfekte bile etmeyen yerler var. Sağlığımız işten önemli, patron ve yöneticilere bunu öğreteceğiz!
13) Talep edilen düzenlemelerin yapılmasında katılımcıların %76’sı Sağlık ve/veya Çalışma Bakanlığının sorumlu olduğunu düşünüyor.
14) “Sorumluluk işyerinde olduğunda çalışan aleyhine karar alacaktır.” diyor bir katılımcı. Diğeri ise “Sağlık bakanlığı ne derse desin işçi eğer hakkı/güvencesi yoksa izin alamıyor.” diyor.
15) Mevcut durumda önlemler: yemekhanede mesafe, uyarı tabelası, dezenfektan konulması, saha ziyareti ve toplantı erteleme, yurt dışından gelenlerin izinli olması gibi minör önlemler. Bunun dışındaki önlemler zayıf. Virüsün yayılmasının ciddiye alınmasını istiyoruz.
16) Özetle biz çalışanlar şeffaflık, çalışanların sürece dahil edilmesini, müşterilere hizmet sunumunda kısıtlama, ücret kesintisi olmadan izin, ücretsiz iş ve iş dışı için dezenfektan ve maske temini, eve servis ve borçların ertelenmesini istiyoruz.
Ankete katılarak çalışanların sesinin duyulmasına destek olan katılımcılara teşekkür ederiz!
Bilgilendirme: Anayasa’nın 56’ncı maddesi gereği devletin herkesin hayatını beden ve ruh sağlığı içinde sürdürmesini sağlama yükümlülüğü bulunmaktadır. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 13’üncü maddesi gereğince ise ciddi ve yakın tehlike ile karşı karşıya kalan çalışan gerekli tedbirlerin alınmasını talep edebilir, gerekli tedbirler alınıncaya kadar çalışmaktan kaçınabilir. Çalışanların çalışmaktan kaçındığı dönemdeki ücreti ve diğer hakları saklıdır. Ek olarak işveren tarafından yıl içinde verilmiş bulunan diğer ücretli ve ücretsiz izinler veya dinlenme ve hastalık izinleri yıllık izne mahsup edilemez. Ve son olarak Koronavirüs Danışma Hattı ALO 184